İbrahim KOTAN/Youth Think Tank Yönetim Kurulu Üyesi
Özet
Türkiye Cumhuriyeti, yasa dışı sanal kumar ve bahis faaliyetlerinden kaynaklanan üçlü bir tehditle karşı karşıyadır: ulusal ekonomide büyük çaplı vergi kaybı, organize suç ve kara para aklama risklerinin artması ve hızla yayılan bir halk sağlığı krizi. Yasa dışı sanal kumar piyasasının tahmini büyüklüğü 100 milyar Türk Lirası’nı (TL) aşmış durumdadır.1 Bu denli büyük bir pazar, sadece vergi kaçağı yaratmakla kalmamakta, aynı zamanda ulusal finansal güvenlik açısından kritik bir risk teşkil eden organize finansal suç ağlarını beslemektedir.2 Bağımlılık sorunu, özellikle genç nüfusta kritik boyutlara ulaşmış; üniversite öğrencilerinde sanal kumar katılım oranı %33’e yaklaşmıştır.3
Analizler, geleneksel hukuki yaptırımların bu devasa piyasanın finansal altyapısını çökertmekte yetersiz kaldığını göstermektedir. Bu nedenle, ulusal egemenliğin ve halk sağlığının korunması adına devletin alması gereken en öncelikli adım, yasa dışı sanal kumar operatörlerinin finansal boru hatlarını felç etmektir. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Yapay Zeka (AI) destekli, proaktif Kara Para Aklama ile Mücadele (AML) sistemlerini derhal entegre etmelidir. Bu sistemler, yasa dışı fon transferlerinde kullanılan e-ticaret platformları, lisanslı ödeme hizmetleri ve kripto varlık kanalları üzerindeki denetimi ve anında bloke uygulama yetkisini maksimize etmelidir.1
BÖLÜM I: YASA DIŞI SANAL KUMARIN EKONOMİK VE HUKUKİ EKOSİSTEMİ
1.1. Yasal Çerçeve ve Yasadışı Pazarın Büyüklüğü
Türkiye Cumhuriyeti’nde sanal bahis ve şans oyunları sektörü, 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile düzenlenmektedir. Bu Kanun kapsamında yasal lisans olmaksızın bahis oynatmak ve oynamak, yasa dışı bahis (illegal bahis, sanal bahis veya kaçak bahis) olarak tanımlanır ve suç teşkil eder.6 Yasal faaliyetler yalnızca İddaa, Bilyoner, Nesine, Misli gibi yetkilendirilmiş siteler üzerinden yürütülürken, yurt içi ve yurt dışındaki spor karşılaşmalarına bu siteler haricinde bahis oynanması yasa dışı kabul edilir.6
Yasa dışı sanal kumar piyasasının ulaştığı finansal boyut, konunun basit bir ahlaki mesele olmaktan çıkarıp, organize suçun ana finansal kaynağı haline geldiğini kanıtlamaktadır. Sektör uzmanlarının analizlerine göre, yasa dışı bahis piyasasının büyüklüğü 100 milyar TL’yi geçmiştir.1 Bu denli devasa bir para akışı, ulusal ekonomi üzerinde ciddi bir vergi kaybına neden olmanın yanı sıra, aynı zamanda ulusal finansal güvenliğe yönelik ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.
Pazarın büyüklüğünün (100 milyar TL) bu denli yüksek olması, yasa dışı operatörlerin geleneksel bankacılık sistemlerini basit transferlerle kullanamayacak kadar sofistike yöntemler geliştirdiğini göstermektedir. Operatörler, tespit edilmekten kaçınmak ve parayı sisteme meşru yollarla sokmak amacıyla, geleneksel bankacılık yollarını aşmak için aracı platformlara yönelmektedir. Bu platformlar arasında, paranın kaydının tutulmadığı veya meşru iş gibi gösterildiği e-ticaret siteleri ve ödeme platformlarının kullanılması öne çıkmaktadır.1 Bu durum, yasa dışı fonların sisteme “yerleştirilmesi” (placement) aşamasını meşru işlemlerle kamufle etmeyi kolaylaştırarak, geleneksel MASAK ve BDDK denetim noktalarını bypass etmeye çalışmaktadır. Yüksek hacimli bu işlemler, oyun ve kumar endüstrisini, yüksek işlem hacmi ve potansiyel anonimlik nedeniyle kara para aklama açısından yüksek riskli bir sektör haline getirmektedir.2
1.2. Yaptırımlar ve Hukuki Caydırıcılık Analizi
Türkiye’deki mevcut hukuki sistem, yasa dışı bahis faaliyetlerine karşı cezai ve idari yaptırımlar öngörmektedir. Yasa dışı bahis oynayan kişilere yönelik fiil, 7258 sayılı Kanun’un 5. maddesinin 1-d fıkrasında düzenlenen bir kabahat niteliğindedir.7 Bu kabahat nedeniyle, mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından idari para cezası uygulanır. Bu cezanın miktarı 2023 yılı için yeniden değerleme oranı esas alınarak 36.061 TL ile 144.300 TL arasında belirlenmiştir.7
Operatörlere ve imkan sağlayanlara yönelik yaptırımlar ise çok daha ağırdır. Yasa dışı bahis oynatanlar veya oynanmasına yer ya da imkan sağlayanlar hakkında 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve 10.000 güne kadar adli para cezasına hükmedilmektedir.7
| Fiil | Yasal Nitelik | 2023 Güncel Ceza Miktarı/Süresi | Uygulama Alanı ve Etkisi |
| Yasa Dışı Bahis Oynama | Kabahat (İdari Para Cezası) 6 | 36.061 TL – 144.300 TL | Bireysel oyuncular üzerinde baskı oluşturur. Operatörlerin merkezi finansal yapısı üzerinde doğrudan bir etki yaratmaz. |
| Yasa Dışı Bahis Oynatma/İmkan Sağlama | Suç (Adli Ceza) 7 | 3 yıldan 5 yıla kadar hapis + Adli Para Cezası | Organizasyonun alt ve orta kademelerini hedef alır. Pazarın 100 milyar TL’lik 1 finansal altyapısını kesintiye uğratmakta zorlanır. |
Mevcut yaptırımlar kağıt üzerinde ağır olsa da, 100 milyar TL’lik pazar büyüklüğü 1 göz önüne alındığında, bu cezaların büyük ölçekli yasa dışı operatörler üzerindeki caydırıcılığının yetersiz kaldığı görülmektedir. Cezai süreçler, daha çok bireysel oyunculara veya alt düzey organizatörlere odaklanmakta, ancak kara para akışını organize eden merkezi finansal yapıları etkileyememektedir. Bu durum, hukuki çabaların yasa dışı faaliyetlerin kökünü kurutmak yerine, yalnızca semptomlarını tedavi etmeye çalıştığını göstermektedir. Etkili bir caydırıcılık için, TCK m. 228 (kumar oynanması için yer ve imkan sağlama) ve kara para aklama suçları üzerinden finansal ağlara odaklanılması hayati önem taşımaktadır.6
BÖLÜM II: SANAL KUMAR BAĞIMLILIĞININ BİREYSEL VE SOSYAL ETİYOLOJİSİ
2.1. Psikobiyolojik Temeller ve Bağımlılığın Etiyolojisi
Sanal kumar bağımlılığı (Kumar Bozukluğu), bireyin kontrolsüz bir şekilde kumar oynama dürtüsüne kapılmasıyla karakterize edilen, kompleks bir psikiyatrik durumdur.8 Bağımlılığın gelişiminde tek bir neden söz konusu değildir; bu durum, birden fazla faktörün birleşimi sonucu ortaya çıkar. Genetik faktörler, bağımlılığa yatkınlıkta önemli bir rol oynamaktadır. İkizler üzerinde yapılan araştırmalar, kumar bozukluğunun bazı ailelerde görülebilen genetik bağlantılı bir durum olma olasılığının yüksek olduğunu göstermektedir.8 Bu bilimsel tespit, bağımlılığın basit bir irade zayıflığı değil, biyolojik temelleri olan tıbbi bir bozukluk olarak ele alınması gerekliliğini güçlendirmektedir.
Sanal kumar bağımlılığının psikolojik sonuçları oldukça yıkıcıdır. Kaygı (anksiyete), bağımlılığın en yaygın zihinsel sonuçlarından biridir.3 Bireyde sürekli huzursuzluk, ürkeklik ve endişe hali gözlenir. Bu kaygı, sürekli para kaybetme korkusu, yasa dışı faaliyet nedeniyle yakalanma endişesi ve kaybedileni telafi etme dürtüsüyle şiddetlenir.3 Yüksek kaygı düzeyine sahip kişilerde kumar sorunları daha şiddetli bir seyir izleme eğilimindedir.
Bağımlı bireyler, genellikle gerçek hayattan koparak sanal dünyaya sığınma eğilimi gösterirler. Bu durum, sosyal ilişkilerin ihmal edilmesine, iş, okul veya aile sorumluluklarının yerine getirilememesine yol açar. Sonuç olarak, sosyal izolasyon ve beraberinde depresyon ve anksiyete gibi komorbid ruh sağlığı sorunları gelişebilir.9 Ayrıca, kumar nedeniyle yaşanan finansal kayıplar, aile içi çatışmalara, aşırı borçlanmaya ve hatta suç işleme davranışlarına neden olabilir.9
2.2. Sosyo-Ekonomik Güdüleyiciler ve Gençlik Krizi
Türkiye’de sanal kumar pazarının bu denli büyümesinin ve bağımlılığın yayılmasının ardındaki en güçlü kültürel ve sosyo-ekonomik itici güç, “çalışmadan çabalamadan kısa yoldan zengin olma sevdası” kültürüdür.9 Bu yanıltıcı ideoloji, özellikle ekonomik olarak güvencesiz hisseden veya hızlı yükseliş arayan genç nüfusu hedeflemektedir.
Demografik risk profili incelendiğinde, krizin boyutları daha net ortaya çıkmaktadır. Sanal kumar katılım oranları, yükseköğrenim çağındaki nüfusta endişe verici düzeydedir. Üniversite öğrencilerinde sanal kumar katılımının yaklaşık %33 olduğu gözlemlenirken, lise öğrencilerinde bile bu oran %7 civarındadır.3 Bu veriler, sanal kumar bağımlılığının, ülkenin geleceğini temsil eden eğitimli genç nüfusta yoğunlaştığını göstermektedir.
Gençler arasındaki bu yüksek katılım oranı, sadece bireysel bir davranış bozukluğu değil, aynı zamanda mevcut ekonomik fırsat eşitsizliklerine karşı bir “umut kaçış mekanizması” olarak işlev gören ciddi bir sosyolojik krize işaret etmektedir. Sanal kumar, gençlerin finansal belirsizlikler karşısında hızlı çözüm arayışlarına bir cevap olarak sunulmakta, bu da ülkenin gelecekteki insan kaynağı potansiyelini erozyona uğratan uzun vadeli bir tehlikeyi beraberinde getirmektedir.
BÖLÜM III: MEVCUT TEDAVİ ALTYAPISI VE ALINABİLECEK ULUSAL ÖNLEMLER
3.1. Kurumsal Destek Mekanizmaları ve Kapasite Analizi
Türkiye Cumhuriyeti’nde kumar bağımlılığına karşı mücadele, öncelikli olarak Yeşilay Danışmanlık Merkezleri (YEDAM) ve Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezleri (AMATEM) tarafından yürütülmektedir. YEDAM, ülke genelinde yaygın bir hizmet ağı sunarak ücretsiz randevu ve danışmanlık hizmeti vermektedir (örneğin Antalya, Artvin, Bolu şubeleri).10 Bireyler, 115 numaralı randevu hattı üzerinden bu merkezlere erişim sağlayabilmektedir.12
Tedavi yöntemleri arasında, bağımlılıkla mücadele eden kişilerin gruplandırılması ve sorunların tartışılması amaçlanan grup terapisi önemli bir motivasyon kaynağı olarak kullanılmaktadır.8 Ancak, sanal kumar bağımlılığının kendine özgü dinamikleri (anonim işlemler, kripto paralarla ödeme, kayıpların hızı ve büyüklüğü) göz önüne alındığında, mevcut tedavi merkezlerinin kapasitesi ve özelleşmiş hizmetlerinin derinliği kritik önem taşımaktadır. Sanal kumar bağımlılığına özelleşmiş siber psikoloji, dijital borç yönetimi ve finansal kriz danışmanlığı gibi hizmetlerin YEDAM ve AMATEM bünyesine entegrasyonu ve bu alandaki uzman sayısının artırılması gerekmektedir.
3.2. Önleyici Politikalar ve Hukuki Düzenlemeler
Sanal kumar bağımlılığının artışını engellemek için sadece tedavi değil, aynı zamanda önleyici politikalara da odaklanmak elzemdir.
Reklam ve Pazarlama Kısıtlamaları: Sanal kumar platformları, özellikle sosyal medya kanallarında agresif ve hedef odaklı reklam taktikleri kullanarak gençleri tuzağa düşürmektedir. Birleşik Krallık’ın Kumar Komisyonu (UKGC) ve ilgili reklam standartları kuruluşları tarafından uygulanan sosyal sorumluluk çerçevesi örnek alınmalıdır.13 Bu çerçeve, yanıltıcı reklamları ve promosyonları (bedava dönüş, bonuslar) kısıtlamanın yanı sıra, çocukları ve risk altındaki yetişkinleri korumayı amaçlayan katı kurallar içermektedir.14 Türkiye’deki tüm dijital mecralarda, kumar reklamlarının hedef kitlesi ve zamanlaması (örneğin 21:00’den sonra kısıtlama) konusunda yasal bir zorunluluk getirilmelidir. Ayrıca, kendini men etmiş müşterilere pazarlama materyali gönderilmesini kesinlikle yasaklayan düzenlemeler, yasal mevzuata eklenmelidir.15
Kültürel Güdülenmeyi Dengeleme: Toplumda yerleşmiş olan “kısa yoldan zengin olma” kültürel güdülenmesini 9 dengelemek amacıyla, finansal risk okuryazarlığı ve borçlanma yönetimi konularında kapsamlı eğitim programları zorunlu hale getirilmelidir. İlkokuldan başlayarak, öğrencilerin finansal karar alma becerileri geliştirilmeli ve şans oyunlarının gerçek dışı kazanç vaatlerine karşı bilinçlendirme kampanyaları sistematik olarak uygulanmalıdır.
BÖLÜM IV: ULUSLARARASI DÜZEYDE ÇÖZÜMLER VE DÜNYA ÖRNEKLERİ
Yasa dışı sanal kumarla mücadelede uluslararası çözümler iki ana eksende yoğunlaşmaktadır: Finansal sistemin felç edilmesi (AML) ve oyuncu koruma mekanizmalarının etkinleştirilmesi (Self-Exclusion).
4.1. Finansal Siber Güvenlik ve Gelişmiş AML Uygulamaları
Türkiye’de MASAK, yasa dışı bahis fonlarının kullanıldığı tespit edilen banka hesaplarına bloke koyarak reaktif bir denetim sağlamaktadır.4 Ancak küresel piyasanın hızı ve büyüklüğü düşünüldüğünde, bu reaktif süreç yetersiz kalmaktadır.
Proaktif Denetim ve Teknoloji Entegrasyonu: Uluslararası düzenleyiciler, kara para aklama riskini azaltmak için Yapay Zeka (AI) tabanlı AML araçlarını zorunlu kılmaktadır.5 Bu araçlar, finansal kuruluşların sahte pozitifleri önemli ölçüde azaltmasına, uyumluluk verimliliğini artırmasına ve dolandırıcılığı önleme kabiliyetini geliştirmesine yardımcı olmaktadır.5 Türkiye, BDDK ve MASAK koordinasyonunda, AI destekli modelleri bankacılık ve ödeme sistemlerine entegre ederek anlık şüpheli işlem tespitini sağlamalıdır.
Kripto Varlıklar ve VIP Denetimi: Sanal kumarın yükselişiyle birlikte kripto para birimleri, yasa dışı fon transferi için yeni bir kanal sunmaktadır. Düzenleyiciler, bu riski yönetmek için operatörlerden, kumar için kullanılan kripto cüzdanlarının yasa dışı faaliyetlerle bağlantılı olmadığının yüksek şeffaflıkla kanıtlanmasını talep etmektedir.5 Ayrıca, yüksek riskli addedilen ve yüksek meblağlarla oynayan “VIP” oyuncular için Gelişmiş Durum Tespiti (Enhanced Due Diligence – EDD) zorunlu hale getirilmiştir.5 Bu önlemler, Türkiye’deki yasa dışı piyasanın kripto ve yüksek riskli transfer kanallarını kapatmak için hayati önem taşımaktadır.
ABD Örneği: Finansal Boru Hatlarının Kesilmesi: Amerika Birleşik Devletleri’nde 2011 yılında gerçekleşen ve “Black Friday” olarak bilinen operasyon 16, yasa dışı kumarla mücadelenin finansal sisteme odaklanması gerektiğinin en somut kanıtıdır. Bu operasyonda, çevrimiçi poker siteleri doğrudan kumar yasaları yerine, banka dolandırıcılığı, havale dolandırıcılığı ve kara para aklama komplosu gibi mali suçlar üzerinden hedef alınmıştır.16 Bu strateji, operatörlerin ABD bankacılık sistemini yasa dışı faaliyetleri kolaylaştırmak için kullanmasını engelleyerek, yasadışı pazarın ödeme sistemlerini felç etmede en etkili çözüm olduğunu göstermiştir.16
4.2. Oyuncu Koruma Sistemleri: Ulusal Kendini Men Etme (Self-Exclusion) Modelleri
Kumar bağımlılığı ile mücadelede en etkili halk sağlığı araçlarından biri, oyuncuların kendi istekleriyle kumar faaliyetlerinden kendilerini men etmelerine olanak tanıyan merkezi sistemlerdir.
Birleşik Krallık Modeli (GAMSTOP): Birleşik Krallık’ta, lisanslı tüm online kumar operatörleri, ulusal kendini men etme sistemi olan GAMSTOP’a entegre olmak zorundadır.17 Oyuncular, tek bir başvuru yaparak seçtikleri süre boyunca (süreli veya süresiz) tüm lisanslı online kumar sitelerinden ve uygulamalarından kendilerini men edebilirler.17 Men edilme sonrası, operatörler müşterinin hesabını kapatmak, hesaptaki parayı iade etmek ve ilgili kişinin ismini tüm pazarlama veritabanlarından çıkarmakla yükümlüdür.15 Benzer şekilde, fiziksel kumarhaneler için SENSE (Self Enrolment National Self Exclusion) ve bahis dükkanları için MOSES (Multi Operator Self Exclusion Scheme) gibi çoklu operatörlü men etme sistemleri mevcuttur.17
Malta Modeli (Self-Barring): Malta Oyun Otoritesi (MGA), oyunculara süreli veya süresiz “Self-Barring” hakkı tanımaktadır.19 Bu süreç boyunca oyuncunun kumara erişimi engellenir, ancak hesapta tutulan fonlar kaybedilmez ve hala çekilebilir durumdadır.19
Türkiye’de, yasal operatörler (İddaa, Milli Piyango, TJK) için zorunlu ve merkezi bir “Ulusal Self-Exclusion Sistemi” (örneğin “TURKSTOP”) kurulması zorunluluktur. Bu sistem, riskli oyunculara kontrol mekanizması sunacak ve yasal piyasanın sosyal sorumluluk düzeyini yükseltecektir. Yasal pazarın bu yönde güçlenmesi, illegal pazarın daha kolay izole edilmesine imkan sağlayacaktır.
BÖLÜM V: DEVLETİN ALMASI GEREKEN ÖNCELİKLİ EYLEMLER VE UZUN VADELİ POLİTİKA ÖNERİLERİ
5.1. ACİL VE KRİTİK ÖNCELİK: Yasa Dışı Sanal Kumarın Finansal Kaynaklarının Kurutulması
Yasa dışı 100 milyar TL’lik 1 pazarla mücadelede devletin en etkili ve en hızlı müdahalesi, finansal akış engelleme stratejisini (FFA) uygulamaktır.
5.1.1. BDDK/MASAK Koordinasyonunda Yapay Zeka Entegrasyonu ve Proaktif AML
MASAK ve BDDK, yasa dışı fon transferlerinin hacmi ve karmaşıklığı göz önüne alındığında, mevcut reaktif denetim metodolojilerinden proaktif ve teknoloji odaklı bir yaklaşıma geçiş yapmalıdır.
- Zorunlu AI Entegrasyonu: Tüm bankalar ve lisanslı ödeme kuruluşları, yasa dışı bahis için kullanılan yüz milyarlarca liralık fon akışını anlık tespit etmek üzere, AI destekli ve sürekli öğrenen AML modellerini derhal zorunlu olarak entegre etmelidir.5
- Aracı Platformlara Ağır Yaptırımlar: Yasa dışı bahis fonlarının transferine aracılık ettiği tespit edilen e-ticaret siteleri ve ödeme hizmeti sağlayıcıları 1, kara para aklama yasaları kapsamında hedef alınmalıdır. Bu kuruluşlara, sadece idari para cezası değil, aynı zamanda lisans iptaline kadar varan ağır idari ve cezai yaptırımlar uygulanarak caydırıcılık maksimize edilmelidir.
- Bloke Süreçlerinin Hızlandırılması: MASAK’ın yasa dışı bahis için kullanılan hesaplara koyduğu bloke kararları 4, idari süreçlerin yavaşlığı nedeniyle gecikmemelidir. Bu kararların uygulanmasına yönelik hukuki ve idari süreçler, fonların dondurulması işleminin anında ve gecikmeksizin uygulanabileceği şekilde hızlandırılmalıdır.
5.1.2. Kripto Varlık Takibi ve Uluslararası Mali İşbirliği
Kripto para birimlerinin yasa dışı sanal kumarda kullanımı hızla arttığından, kripto varlık transferlerini izlemek ve kaynaklarını tespit etmek üzere MASAK bünyesinde özel bir uzman birim kurulmalıdır. Bu birim, uluslararası mali istihbarat birimleri (FATF) ve siber suçla mücadele organlarıyla (Interpol) işbirliğini güçlendirerek, sınır ötesi fon akışlarını etkin bir şekilde denetlemelidir.5
5.2. Hukuki ve İdari Reformlar
- Zorunlu Ulusal Kendini Men Etme Sistemi: Tüm yasal şans oyunları operatörlerini kapsayan (İddaa, Milli Piyango, TJK dahil) merkezi bir Self-Exclusion sistemi kurulması yasal bir zorunluluk haline getirilmelidir. Bu sistem, bireylere kumar faaliyetlerini tamamen durdurma kontrolü sunarak, bağımlılıkla mücadelede proaktif bir rol oynamalıdır.
- Memuriyet Etkisi Düzenlemesi: Yasa dışı bahis oynama fiilinin memuriyet üzerindeki etkisi netleştirilmelidir. Özellikle emniyet ve yargı mensupları gibi meslek gruplarında, bu fiilin disiplin ve meslekten ihraç süreçlerini hızlandırıcı etkisi yasal düzenlemelerle güçlendirilmelidir.7
5.3. Halk Sağlığı ve Uzun Vadeli Önleme Stratejileri
- Hedef Kitleye Özgü Müdahale ve Farkındalık: Üniversite öğrencileri arasında %33’e yaklaşan katılım oranı 3 ve kısa yoldan zengin olma güdüsü 9 ile mücadele etmek üzere, gençlik odaklı, sosyal medyayı etkin kullanan, kapsamlı bilinçlendirme kampanyaları acilen başlatılmalıdır.
- Tedavi Protokollerinin Özelleştirilmesi: YEDAM ve AMATEM merkezlerindeki mevcut tedavi protokolleri, sanal kumar bağımlılığının yol açtığı spesifik sorunlara (kronik kaygı 3, finansal kriz, dijital izolasyon) yönelik olarak gözden geçirilmeli ve geliştirilmelidir. Özellikle finansal kayıplardan kaynaklanan travmaların yönetimi ve borç danışmanlığı, tedavi hizmetlerinin çekirdeğini oluşturmalıdır.
- Finansal Okuryazarlığın Eğitime Entegrasyonu: Erken yaşlardan itibaren, finansal risklerin anlaşılması ve sorumlu para yönetiminin öğretilmesi, kültürel düzeyde bağımlılığa zemin hazırlayan güdülere karşı uzun vadeli bir koruma sağlayacaktır.
5.4. Sonuç ve Politika Uygulama Yol Haritası
Yasa dışı sanal kumar, Türkiye Cumhuriyeti için artık sadece bir kamu düzeni sorunu değil, organize finansal suçun ve ulusal halk sağlığının temelini sarsan yapısal bir tehdittir. Bu analizin ışığında, devletin öncelikli eylemi, hukuki yaptırımların ötesine geçerek, finansal altyapıyı hedef alan teknolojik ve idari tedbirlerin uygulanması olmalıdır.
Birleşik Krallık’taki merkezi oyuncu koruma sistemleri ve ABD’deki finansal boru hattını kesme stratejisi gibi uluslararası çözümler, Türkiye’nin yerel ihtiyaçlarına uyarlanarak derhal hayata geçirilmelidir. Kısa vadede BDDK/MASAK eliyle finansal siber güvenlik kapasitesinin yükseltilmesi, 100 milyar TL’lik 1 yasa dışı pazarın ekonomik gücünü kıracak en kritik hamledir. Uzun vadede ise, tedavi kapasitesinin artırılması ve kültürel düzeyde “kısa yoldan zengin olma” yanılgısına karşı bilinçli finansal okuryazarlık politikalarının benimsenmesi elzemdir. Bu çok boyutlu strateji, ülkenin finansal ve sosyal sağlığını güvence altına alacaktır.
Bibliyografya
- e-Ticaret siteleri sanal kumar oynatıyor: Yaptırım yok, pazarın … – T24, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://t24.com.tr/haber/turkiye-nin-en-buyuk-e-ticaret-siteleri-sanal-kumar-oynatiyor-yaptirim-yok-pazarin-buyuklugu-100-milyar-tl-yi-gecti,1185545
- Anti-Money Laundering Guidance for Gaming and Gambling – Sanction Scanner, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.sanctionscanner.com/blog/anti-money-laundering-guidance-for-gaming-and-gambling-170
- Sanal Kumar Bağımlılığı Nedir? – Psikiyatrist Doç. Dr. Barbaros Özdemir, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.drbarbarosozdemir.com/sanal-kumar-bagimliligi-nedir/
- YASA DIŞI BAHİS BANKA BLOKE KALDIRMA (2025) – BAF Hukuk, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://baf.av.tr/yasa-disi-bahis-banka-bloke-kaldirma/
- Casino AML Compliance: The 2025 Ultimate Guide – Sanctions.io, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.sanctions.io/blog/casino-aml-compliance-2025
- Yasadışı Bahis Cezası Suçu ve Cezası 2025, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://denktas.av.tr/ceza-hukuku/yasadisi-bahis-cezasi
- Yasadışı Bahis Cezası 2025 | Yasa Dışı Bahis Oynama Cezası – Mert Hukuk Bürosu, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.hakanmert.av.tr/yasadisi-bahis-oynamanin-cezasi-nedir/
- Kumar Bağımlılığı Nedir? Kumar Bağımlılığı Tedavisi Nasıl Olur? – Memorial, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/kumar-bagimliligi
- I. ULUSAL BAĞIMLILIK ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU – İstanbul Gedik Üniversitesi, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.gedik.edu.tr/wp-content/uploads/2025/09/i-ulusal-bagimlilik-arastirmalari-sempozyumu-bildiri-ozetleri-kitabi.pdf
- Bağımlılık Tedavi Merkezleri | YEDAM – Yeşilay Danışmanlık Merkezi, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.yedam.org.tr/bagimlilik-tedavi-merkezleri
- Yeşilay Danışmanlık Merkezi: YEDAM, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.yedam.org.tr/
- Kumar Bağımlılığı | YEDAM – Yeşilay Danışmanlık Merkezi, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.yedam.org.tr/bagimlilik-turleri/kumar-bagimliligi
- Advertising and marketing rules and regulations – Gambling Commission, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.gamblingcommission.gov.uk/licensees-and-businesses/guide/advertising-marketing-rules-and-regulations
- Gambling White Paper: advertising and marketing – Bird & Bird, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.twobirds.com/en/insights/2023/global/gambling-white-paper-advertising-and-marketing
- Self-exclusion – Gambling Commission, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.gamblingcommission.gov.uk/public-and-players/page/self-exclusion
- Online Casinos, Alternative Payment Mechanisms and the Associated Financial Crime Risks – University of Nevada, Las Vegas, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.unlv.edu/sites/default/files/media/document/2024-07/IGCR-OnlineCasinos-AlterPaymentMechanisms-FinanceCrimeRisks.pdf
- Free multi operator and national self-exclusion schemes – Gambling Commission, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.gamblingcommission.gov.uk/public-and-players/page/free-multi-operator-and-national-self-exclusion-schemes
- Multi Operator Self Exclusion Scheme, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://self-exclusion.co.uk/
- Self-Barring – Malta Gaming Authority, erişim tarihi Eylül 30, 2025, https://www.mga.org.mt/player-hub/self-barring/
