Muhammed ORTAÇ / Youth Think Tank Yönetim Kurulu Üyesi
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte medya ve internet ağına ulaşım günümüzde çok kolay bir hale geldi. Özellikle Türkiye’de gençler sosyal medyada gördükleri sorunlar üzerine projeler düşünüyor, geliştiriyor fakat üretme aşamasına gelince büyük bir sorun olan ekonomik problemleri aşamıyorlar. Bu yazımızda sizlere girişimciler için Türkiye’de hangi kurumlardan nasıl ve ne kadar maddi destek alabileceğimizi paylaşacağız.
Türkiye’de gençlere yönelik girişimcilik destekleri sunan iki önemli kurum KOSGEB ve TÜBİTAK’tır.KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı), bugüne kadar girişimcilere önemli miktarda destek sağlamıştır. Özellikle gençlere yönelik olarak, 56.300 genç girişimciye 1,43 milyar TL hibe desteği verilmiştir. Bu destekler arasında “Geleneksel Girişimci Destek Programı” ve “İleri Girişimci Destek Programı” gibi girişimciliği teşvik eden ve işletmelerin sürdürülebilirliğini destekleyen programlar bulunmaktadır.
TÜBİTAK tarafında ise girişimcilik destekleri AR-GE ve yenilikçi projelere odaklanmaktadır. TÜBİTAK’ın BİGG (Bireysel Genç Girişimci) Programı kapsamında, özellikle teknoloji ve yenilik odaklı projeler için girişimciler desteklenmektedir. Program, başvuruların önemli bir kısmını üniversite öğrencileri, yeni mezunlar ve genç araştırmacılardan almaktadır.
Bahsi geçen sayılara göz attığımızda toplumda söylenilenin aksine gerekli destekler zaten veriliyor peki gençler neden bu desteklerden yararlanmıyor? Bu sorunun iki cevabı bulunuyor. Bunlardan birincisi gençlerin projelerinin fikri haklarının çalınması korkusu ikinci sebep ise başvuru sürecinde gençlerin biraz sabırsız olması ve azimli çalışmanın eksik olması diyebiliriz. Başvuru süreci ve programlar ile ilgili bilgiler aşağıda yer almaktadır:
KOBİ (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı)
1. Genç Girişimci Destek Programları
KOSGEB, gençlere yönelik çeşitli destek programları sunar:
- Geleneksel Girişimci Desteği: İşletme kuruluş desteği, performans desteği ve sertifika desteği içerir. Özellikle genç girişimciler için ek avantajlar sağlanmaktadır.
- Örneğin, 5.000 TL kuruluş desteği ile işletmenin ilk harcamalarına katkı sağlanır.
- Performans desteği, işletmenin devamlılığına göre kademeli olarak artırılır (5.000-20.000 TL arası).
- Genç girişimciler, kadın, engelli, şehit yakını gibi kategorilerde ek desteklerden faydalanabilir.
2. Girişimcilik Eğitimi
KOSGEB’in ücretsiz girişimcilik eğitimleri, gençlerin iş kurma sürecini öğrenmelerini sağlar. Bu eğitimleri tamamlamak, destek başvuruları için ön koşuldur.
Başvuru Şartları:
- 18-35 yaş arasında olmak,
- İşletmeyi kurmadan önce girişimcilik eğitimini tamamlamak,
- İş planı hazırlamak gibi kriterler gereklidir.
TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu)
1. BİGG (Bireysel Genç Girişimcilik) Programı
TÜBİTAK, yenilikçi iş fikirlerine sahip genç girişimcileri desteklemek için BİGG programını yürütmektedir:
- Program, teknoloji tabanlı iş fikirlerine sahip gençlere mentorluk, iş geliştirme eğitimleri ve hibe desteği sağlar.
- İlk aşamada girişimcilere 450.000 TL’ye kadar destek sunulur.
- İş planı başarılı olan girişimcilere yatırım fonları ve uluslararası fırsatlar da sunulabilir.
- Genellikle mühendisler tarafından tercih edilen bir programdır.
2. Temiz Teknoloji ve İnovasyon Destekleri
TÜBİTAK’ın Temiz Teknoloji ve İnovasyon Destekleri, çevre dostu, sürdürülebilir ve yenilikçi teknolojileri teşvik etmeyi amaçlayan programlardan oluşmaktadır. Bu destekler özellikle genç girişimcilere ve araştırmacılara hitap eden bir ekosistem sunar.Örneğin:
Global Cleantech Innovation Programme (GCIP)
Bu program, TÜBİTAK’ın uluslararası iş birliğiyle yürüttüğü bir destek mekanizmasıdır. Amacı, çevreyi koruyan, enerji tasarrufu sağlayan ve sürdürülebilir teknolojilere yönelik projeleri desteklemektir.
- Hedef Kitle: Üniversite öğrencileri, yeni mezunlar, genç girişimciler ve KOBİ’ler.
Destek Alanları
- Yenilenebilir enerji çözümleri,
- Atık yönetimi ve geri dönüşüm,
- Enerji verimliliği sağlayan teknolojiler,
- Akıllı şehir ve ulaşım sistemleri.
Sağladığı Avantajlar
- Mentorluk ve eğitim desteği,
- Proje geliştirme ve pazar erişim danışmanlığı,
- Yarışma formatında başarılı projelere uluslararası tanıtım fırsatları.
1501 Sanayi AR-GE Destek Programı
TÜBİTAK’ın genel inovasyon desteklerinden biri olan bu program, temiz teknolojiler gibi çevresel etkiyi azaltan projelere odaklanan genç girişimcilere de açıktır.
- Projelerin, hem çevresel hem de ekonomik fayda yaratması hedeflenir.
- Başvuru sahiplerine hibe, teknik destek ve araştırma altyapısı sunulur.
Yeşil Dönüşüm ve İklim Dostu Projeler
TÜBİTAK, iklim değişikliğiyle mücadele için projelere özel destekler sunar:
- Enerji Depolama ve Akıllı Şebekeler: Gençlerin yenilikçi enerji depolama çözümleri geliştirmesi teşvik edilir.
- Su ve Atık Yönetimi: Su kaynaklarının korunması ve endüstriyel atıkların minimize edilmesine yönelik projeler desteklenir.
