Kamber KOÇAK / Kariyer ve İstihdam Politika Kurulu Yöneticisi
Bir ülkenin gençleri refahın güvencesidir.
Benjamin Disraeli
Hiç şüphesiz devletlerin en güçlü yatırım araçları gençliktir. Gençliğe yatırım yapmak, geleceğe güvenli bir temel atmaktadır. Eğitim ve gelişim fırsatları sunarak gençleri desteklemek, toplumun ilerlemesini için hayati öneme sahiptir. Gençliğe yapılan yatırımlar, yenilikçilik ve ilerleme için bir köprü görevi görür. İyi eğitim, gençlerin potansiyellerini gerçekleştirmelerine ve topluma daha fazla katkı sağlamalarına olanak tanır.
Tam da bu noktada köklü devletimizin vizyoner hamlelerinden biriyle karşılaşıyoruz. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen YLSY Bursu. Son günlerde namı epey yayılmaya başlasa da biz biraz detaya inelim ve evveliyatından bahsedelim. Son 5 yıldır sıkça gençlerin karşısına çıksa da aslında geçmişi olan bir çalışma. 1929 yılında yayımlanan 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun ile kapsamları detaylıca aktarılmış. Özetle Türk gencinin ilgili stratejik alanlarda yurtdışında yükseköğrenim alarak vatanında hizmet etmesi amaçlanmaktadır. Cumhuriyetin ilk yıllarında böylesine geleceğe dönük, aydınlık bir çalışma yapılmış olması ve bunun öncelik haline getirilmesi gurur duyulması gereken bir çalışma. Kanun çıktıktan sonra ilk öğrenciler 1930’lu yıllarında başında Atatürk’ün: ‘’Ben sizleri bir kıvılcım olarak gönderiyorum, bir alev olarak geri döneceksiniz.’’ anlayışı üzerine eğitim için gönderilmiştir. Neredeyse 100 yıllık bu büyük yatırımın halen, artarak devam etmesi işin bir diğer sevindirici kısmıdır. İlk yıllarında bir elin parmaklarını geçmeyecek öğrenci sayısı son yıllar da yüzlerce öğrenciye çıkmıştır.
Her yılın sonuna doğru yayımlanan başvuru kılavuzunun ardından başvuru takvimi başlıyor. Kılavuz ile birlikte tüm kontenjanlarda yayınlanıyor. Bu kontenjanlarda hangi kurum adına eğitim görüleceği, hangi alanda tez çalışması yapılacağı ve hangi ülkelere gidilebileceği gibi detaylı bilgilere yer veriliyor. Bu noktada şu soru aklınıza gelmiş olabilir. İstediğim alanda yükseköğrenim göremiyor muyum? Esasen bu sorunun cevabı bir parça evet bir parça da hayır. Yurtdışına gönderilecek öğrencilerin akademik çalışma yapacağı alanlar T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan Kalkınma Planlarında yer alan öncelikli alanlara göre belirleniyor. Bu alanlar ise günümüzde nitelikli bir gencin fark yaratması gereken alanlardır. Örneğin; Enerji Verimliliği, Siber Güvenlik, Kriptoloji, Yapay Zekâ, Uluslararası Hukuk, Eğitim Yönetimi gibi alanlar bu kapsamda değerlendirilebilir. Aday öğrenciler her yıl yüzlercesi belirlenen bu özgün çalışma alanlarından seçim yapmak durumundadır. Başvuru esnasında tabi ki bazı şartlar mevcuttur. Ülkemizde yükseköğrenim görmek için temel sözel ve sayısal yetenekleri ölçen merkezi ALES’ten asgari 75 puan almış olmak, 4 yıllık bir lisans bölümünü asgari 2.50/4.00 ortalama ile bitirmiş olmak ve sağlık durumunun yurtdışında eğitim görmeye elverişli olmak temel başvuru şartlarındandır. Tabii ki bu şartlar asgari ölçüde olduğundan ne kadar yüksek dereceler elde edilirse bursu kazanma ihtimaliniz o kadar artacaktır. Yapılan başvuruların ardından başvurulan alandaki kontenjanın 3 katı kadar aday mülakata davet edilir. Mülakatlar Ankara ve İstanbul’da yapılmaktadır. Tıpkı bir kamu iş mülakatı gibi geçen görüşmelere hem kanun yürütücüsü olan Millî Eğitim Bakanlığı uzmanlar hem de yararına eğitim görmeyi planladığınız kamu kurumu yetkilileri bulunmaktadır. Mülakatlara sade bir giyiniş ve kendinden emin şekilde gitmekte her zaman fayda vardır. Karşınızdaki uzmanlar sizin öncelikle bu bursa duyacağınız aidiyeti ölçmek isteyecektir. Tahmin edeceğiniz üzere birçok gencin hayali yurtdışında eğitim görüp orada yaşamaktır. Fakat İsmet Özel gibi ‘’Ben sahip olduğum her şeyi bu vatana borçluyum ve bu borcumu ödemem lazım.’’ düşüncesiyle hareket eden biz gençlerin ise bu vatana geri dönüp bu büyük maddi yatırımın karşılığı hizmet ederek ödemesi gerekmektedir. Mülakat esnasında jüri üyeleri sizin bu noktadaki görüşlerinizi merak ediyor olacaklar. Bunun yanında elbette sizin çalışma yapacağınız alana dair temel bilgilere hâkim oluşunuz ve merak düzeyiniz sorgulanacaktır. Ortalama 15 dakika süren mülakatlar sonrasında, akademik not ortalamanız, ALES puanınız ve mülakat puanınız ortalaması ile yerleştirme puanınız açıklanacaktır. Eğer yerleştirmeye hak kazandı iseniz bundan sonra sizi tatlı telaşlar beklemektedir. Öncelikli olarak resmi burslu olabilmek adına almanız gereken sağlık raporu ve bazı noter işlemleri yapmalısınız. ‘’Noter ne alaka?’’ dediğinizi duyar gibiyim. Burası biraz ürkütücü olabilir. Devlet elbette bir noktada yaptığı yatırımı garanti altına almak ister. Size milyonlarca liralık yapılan bu yatırım noter dairelerinde yapılan yüklenme ve vekâlet senetleri ile imza altına alınmaktadır. Eğitimizi mücbir sebepler dışında tamamlayamamanız veya ülkenize dönmememiz durumunda bu meblağı ödemek durumunda kalabilirsiniz. Evrakların tesliminden sonra yurtiçindeki yabancı dil eğitimine başlayabilirsiniz. Ülkemizin önce gelen üniversitelerinden alınan eğitimler ile 12 aylık bir süre içerisinde hayalinizdeki üniversitenin yabancı dil gereksinimini sağlayıp, üniversite teklifinizi almanız gerekmektedir. Bu 12 aylık süre içerisinde alacağınız bir miktar yurtiçi bursunun yanı sıra gireceğiniz 4 adet sınavın ücreti de karşılanmaktadır. Üniversite teklifinizin size atanan kamu danışmanlarınız tarafından da onaylanması ise artık yolculuğa hazırsınız. Ülkemizin geleceği için bir kıvılcım olarak gidip alev olarak dönmeye hazırsınız. Uçak biletleriniz, pasaport ve vize bedelleriniz hepsi burs kapsamında karşılanıyor ve yurtdışında bulunduğunuz ülke standartlarına göre ciddi bir miktarda burs alıyorsunuz. Bu burs ile tek başına yaşayan bir öğrencinin geçim sıkıntısı problemi olmayacak ve akademik hayatına odaklanabilecektir. Eğitim süresini tamamlayıp ilgili alanda akademik tez çalışmasını tamamlayan gençler vatana dönüp, bakanlığa görece başlama dileklerini verebilecektir. Kanun gereği 90 gün içerisinde hizmet zorunluluğunun bulunduğu kamu kurumuna/üniversiteye ataması yapılacak ve gençlik şevki ve vatan aşkı şuuruyla edindiği tecrübeleri ülkesinin çıkarları için kullanmaya gayret edecektir.
***Burs ile ilgili detaylı bilgileri Milli Eğitim Bakanlığı Yükseköğretim ve Yurt Dışı Eğitim Genel Müdürlüğünün internet sitesinden edinebilirsiniz. (https://yyegm.meb.gov.tr)
